معنا و مفهوم  صلوات

واژه صلاة ، جمع آن صلوات به معنای نماز خواندن و درود و تحیت است .صلی الله علیه ،یعنی خداوند بر او درود فرستاد. در “معجم الوسیط صلاة به معنای دعا است در” تفسیر جوان ” آمده است که: چنان چه صلوات به خدا نسبت داده شود ،به معنی فرستادن رحمت است و هرگاه به فرشتگان و مؤمنان منسوب گردد ؛ طلب رحمت است .

معنی صلوات فرستادن خداوند بر پیامبر (ص) چیست؟ یعنی وقتی ما میگوییم (اللهم صل علی محمد و آل محمد) از خداوند خواسته ایم که چه کاری بکند مگر آنها در کمال مطلق نیستند؟

خداوند در قرآن کریم به مومنان دستور میدهد که به پبامبر درود و سلام بفرستند:"إن الله و ملائکته یصلون علی  النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما” «به درستیکه خداوند و فرشتگان بر پیامبر (ص) درود می فرستند؛ای کسانی که ایمان آورده اید بر او درود بفرستید وسلام گویید و تسلیم فرمانش باشید.»سوره احزاب آیه 56

مقام پیامبر (ص) آن قدر بالاست که خدای سبحان و تمام فرشتگان بر اودرود و سلام می فرستند و بهتراست مؤمنان هم در این آهنگ کلی همنوا شوند. علاوه بر آن، صلوات خدا به معنی رحمت است و این گسترش مقام معنوی پیامبر(ص) وآل پیامبر(ع) است وصلوات فرشتگان و مؤمنان به معنی طلب رحمت ومغفرت است و این خواستاری مقام  عظمت معنوی آنها است.

طلب کردن رحمت برای بندگان

نا گفته نماند صلوات و سلام بر پیامبر(ص) و آل پیامبر(ع)از طرف مؤمنان در حقیقت طلب کردن رحمت بر خودشان نیز است؛زیرا در واقع پیامبر(ص) و ائمه (ع) واسطه فیض الهی هستند. اگربر انها صلوات نفرستیم،در واقع خود را از رحمت الهی محروم کرده ایم.

درود بر پیامبر(ص)سبب پاکی اعمال و نیز قبولی آنها می شود، همچنین باعث اجابت دعاها ، کفاره گناهان، نورانی شدن در قیامت و راه پیدا کردن به بهشت می شود.

در زیارت جامعه کبیره آمده:  “و جعل صاواتنا علیکم و ما خصّنابه من ولایتکم، طیبنا لخلقنا و طهارةلأنفسنا و تزکیة لنا و کفارة لذنوبنا …؛ ” «و قرار داد درودهای ما را بر شما و آنچه را مخصوص گردانید،به ما از دوستی و محبت شما به خاطر پاک گردانید خلقت ما و پاکیزگی برای جانهای ما و جهت پاکی روح ما و کفاره گناهان ما.»

شخصی از پیامبر (ص) پرسید: صلوات فرستادن امت، ارسال تحفه ای است به نزد شما،آیا از جانب شما تحفه ای برای ایشان خواهد بود؟

ان حضرت فرمود:« امروز، صلوات امت بر من، تحفه ای است از ایشان برای من و فردا،تحفه من برای اشان، در بهشت خواهد بود.»

صلوات در آینه قران وکلام معصوم(ع)

خداوند در آیه56 سوره احزاب تأکید می کند که ابتدا من وملائکه بر پیامبر (ص) صلوات می فرستیم و به پیروی از ما شما انسانها بر ایشان و آلش درود وسلام بفرستید.

در حکمت 163«نهج البلاغه» آمده است:هر گاه از خدای سبحان درخواستی داری،  برپیامبراکرم(ص)درود بفرستد.سپس حاجت خود را بخوان؛ زیرا خداوند بزرگتر از آن است  که از دو حاجت درخواست شده، یکی را برآورده و دیگری را باز دارد.

تمام دعاهای «صحیفه سجادیه» نیز با صلوات آغاز یا پایان می یابد. در برخی از دعاها نیز در اواسط دعا،صلوات فرستاده شده است؛ زیرا ائمه معتقدند صلوات، ذکر برآورده شدن حاجت است و در هر دعایی که صلوات فرستاده شود،اجابت آن از سوی خداحتمی است.

امام سجاد در دعای چهل و چهار به کرّات صلوات را تکرار کرده و دعا برای حفظ توحید،رسیدن به منزلت بالا در نماز، شناخت حرمت خدا را از خداوند مسئلت میکنند.

در قسمتی از این دعا می فرمایند: بار خدایا! بر محمد وآل محمد درود فرست، به شمار درودهایی که به هر کس نثار فرموده ای و چندین برابر آن به چندین برابر که هیچکس جز تو شمار آن نداند،که تو هر چه خواهی کنی.

امام صادق (ع) نیز در باب اهمیت صلوات می فرمایند: «کسی که شهادت دهد که حضرت محمد(ص) رسول خداست، ده هزار حسنه برای او نوشته می شود.

کیفیت صلوات بر پیامبر اکرم (ص)

در مورد کیفیت صلوات، روایات فراوانی است که درود و سلام بر پیامبر(ص) را همراه با آلش مقبول می دانند.این نوع کیفیت از صلوات از منابع شیعه و سنی قابل اثبات است.

از حضرت علی (ع) نیز روایت است که ایشان فرمودند:

اصحاب گفتند: ای رسول خدا! چگونه بر شما صلوات فرستیم؟ ایشان فرمودند: بگویید خداوندا! بر محمد وآل محمد صلوات فرست، همانگونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم صلوات فرستادی، راستی که تو ستوده و والایی و بر محمد و آل محمد فزونی بخش، همانگونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم فزونی دادی،راستی که تو پسندیده و عظمایی.